Diavolina

ytulowa Diavolina, poslugaczka, a potem lekarka przez lata sluzaca Gorkiemu, jego zonom, kochankom i otaczajacemu go tlumowi literatow, donosicieli, naukowcow, rewolucjonistow, wydawcow, czekistow, artystow, ktorzy miesiacami i latami zyli na koszt pisarza, pod koniec zycia stala sie jego ostatnia miloscia. Zapiski Olimpiady Czertkowej, bo tak naprawde nazywala sie Diavolina, to fascynujaca opowiesc o zmaganiach wielkiego tworcy z autorytarna wladza. Choc sam pamietnik jest fikcyjny, wszystkie pojawiajace sie w nim postaci i wydarzenia sa autentyczne. Historia Gorkiego odslania przerazajaca rzeczywistosc rewolucji - wszechobecnosc potwornego terroru, nienawisc, strach i ogromna liczbe ofiar bezlitosnych inzynierow dusz. Opowiesc stawia tez odwieczne pytanie o cene, jaka artysta placi za funkcjonowanie, a czasem wrecz przezycie w zbrodniczym systemie. Erudycja i precyzja Spiro w opisywaniu i analizowaniu procesow spoleczno-politycznych prowadzi do dramatycznego wniosku: bolszewizm trwa i nadal zbiera krwawe zniwo. Zdaniem autora Diavoliny ideologia rewolucyjna nie byla wyjatkiem, ale regula dyktatury XX wieku, a jej wariacje mozna dostrzec we wspolczesnych totalitaryzmach.