Losy skoczka

Postac Jerzego Feliksa Szymanskiego pojawiala sie w historiografii niemal od poczatku badan nad polskim podziemiem zbrojnym w czasie II wojny sw. Wiazalo sie to oczywiscie z jego trzema misjami jako kuriera rzadu RP do kraju w 1939 i 1940 r., ktore mialy wplyw na ksztaltowanie sie Polskiego Panstwa Podziemnego. Nieco pozniej pojawily sie wzmianki o jego roli jako instruktora cichociemnych i skoczka do okupowanej Polski. Co ciekawe, mimo coraz wiekszej ilosci informacji na temat Szymanskiego oraz tego, ze on sam dozyl aktywnie 80 lat, wciaz niewiele wiadomo o jego dzialalnosci, a publikowane prace, w tym obszerny biogram piora Krzysztofa A. Tochmana, zawieraja wiele niescislosci. Ocena jego zycia i dzialalnosci nie jest latwa. Oficer Wojska Polskiego, uczestnik walk we wrzesniu 1939 r., trzykrotny kurier do kraju, wspolorganizator szkolenia cichociemnych, a nastepnie skoczek do okupowanej Polski i uczestnik powstania warszawskiego oraz uciekinier z obozu jenieckiego, byl predestynowany do stania sie wzorem patrioty i symbolem poswiecenia dla Polski. Na jego historii cieniem polozyly sie jego zapieklosc polityczna, sklonnosc do powierzchownych i niezwykle ostrych sadow, a takze brak glebszego koscca ideowego, co wraz z sklonnosciami do intensywnego zycia doprowadzilo do wieloletniej wspolpracy z komunistycznym aparatem bezpieczenstwa, donoszenia na przyjaciol i znajomych oraz fraternizacji z notablami PRL. Cienia tego nie zdola zmazac tragedia rodzinna, jaka byly smierc corki Marzeny, zamordowanej na Bahamach w 1973 r., i wieloletnia choroba i smierc zony w 1983 r. Niemniej zyciorys J. Szymanskiego stanowi interesujacy przyczynek do losow Polakow w XX w.